Licht dat ogen opent

Henk Jongerius mediteert in dit boek over de eerste brief van Johannes in het Nieuwe Testament: een meditatie over een brief die zelf al een mijmerend mediteren is over de dragende woorden van gelovig in het leven staan. Geen verhandeling over geloofswaarheden, maar eerder een getuigenis van een mens die vol is van Gods omgang met mensen en ons daarin mee wil nemen.

Het ruime aanbod van poëzie als illustratie en uitleg bij de tekst van Johannes onderstreept het karakter van dit boek. De poëzie van Martinus Nijhoff is daarbij als commentaar, verheldering, illustratie, nooit ver weg en vormt daarmee een belangrijke schakel. De joodse denker Abraham Heschel wordt als getuige-deskundige opgeroepen. Ook andere dichters worden geciteerd die daarmee de tekst van de brief extra diepgang verlenen.

Licht dat ogen opent is geen leesboek om in één adem uit te lezen. Daarmee zou de diepgang van de teksten geweld worden aangedaan. Geen pageturner dus! Wel een meditatieboek – in de beste traditie van wat wel de ‘lectio divina’ wordt genoemd – dat een ‘vertragende’, ‘herkauwende’ manier van lezen van de tekst vraagt. In plaats van dat ik de tekst ‘lees’, wil de tekst mij ‘lezen’.

De Bijbelse grondwoorden zoals Johannes die in zijn brief naar voren brengt, wijzen daartoe een weg. Het is de moeite waard om die opnieuw te doordenken. Zo’n grondwoord is ‘liefde’. God is liefde: wie in de liefde woont, woont in God en God is met hem. Daarmee heeft Johannes woorden gevonden die het diepste geheim van Jezus’ leven onder woorden brengen. Een hoogtepunt van de brief, die het karakter heeft van een liefdesverklaring! Liefdesverklaringen drukken zich wellicht het best uit in poëtische taal. Henk Jongerius legt daar in dit boek op overtuigende wijze getuigenis van af.